Corticoid công dụng điều trị bệnh lý về da, hen suyễn và xương khớp. Tuy nhiên, không được dùng khi không có chỉ định của bác sĩ dễ gây nhiều tác dụng phụ có hại cho sức khỏe. Thậm chí còn gây “nghiện corticoid”. Vì thế, nhiều người cho corticoid chính là “con dao 2 lưỡi”.
Định nghĩa
Coricoid (Corticosteroid) là những hormon steroid từ cơ thể sản sinh hoặc được con người tạo ra. Bào gồm các loại thuốc như prednison và cortisone.
Toàn thân đề cập đến corticosteroid được dùng đường uống, tiêm hoặc được phân đều trên cơ thể. Không được sử dụng trong mắt, tai,… trên da hoặc hít. Mặc dù lượng nhỏ corticosteroid có thể được hấp thụ vào trong cơ thể.
Các coricoid tự nhiên là hydrocortisone (Cortef) and cortisone được sản sinh bởi phần bên ngoài tuyển thượng thận. Corticoid được phân loại thành:
- Chống viêm (Glucocorticoid) tác dụng hạn chế viêm và miễn dịch đồng thời giúp phân huy chất bẻo, carbohydrate và protein. Ngoài ra, còn được dùng để hạn chế hệ thống miễn dịch và ngắn ngừa loại bỏ ở những người trải qua cấy ghép nội tạng.
- Có tác dụng điều chỉnh cân bằng của muối và nước trong cơ thể. Coricoid tổng hợp có hoạt động tương tự với tự nhiên và có thể sử dụng để thấy thế corticosteroid. Tuy nhiên, chúng thường được sử dụng mức cao để điều trị bệnh miễn dịch, viêm hoặc cân bằng muối và nước.
Corticoid với tác dụng phụ
Có rất nhiều tác dụng phụ từ nhẹ tới nặng nghiêm trọng. Các tác nhân này thấy rõ ràng khi sử dụng corticoid liều cao hoặc khoảng thời gian dài. Một số tác dụng phụ thường kể đến như:
Giữ natri (muối) và chất trong cơ thể gây tăng cân hoặc phù chân.
- Huyết áp tăng cáo
- Mất Kali
- Đau đầu
- Cơ yếu
- Bọng mặt
- Mặt tăng trưởng nhiều lông
- Vết thương lành chập
- Thủy tinh thể bị đục
- Bệnh tiểu đường không kiểm soát
- Kinh nguyệt thất thường
Sử dụng kéo dài có thể gây béo phì, chậm phát triển đối với trẻ em và dẫn đến co giật và rối loại tâm thần. Các rối loạn này bao gồm trần cảm, hưng phấn, thiếu ngủ, tâm trang thay đổi và tính cách thất thường hoặc các hành vi tâm thần thay đổi.
Ngoài ra, còn làm tăng tỷ lệ nhiễm trùng và giảm hiệu năng của vắc – xin hay kháng sinh. Bởi, nó tác dộng làm hạn chế hệ thống miễn dịnh.
Sư teo (co lại) của tuyến thượng thận có thể bị gây bởi sử dụng corticoid trong khoản thời gian dài. Lức này, nó làm cho cơ thể không sản sinh được cortisol và corticoid tự nhiên của cơ bản. Ngoài ra, nó còn làm hoại tử tuyến thượng thận khớp háng, gây đau đớn và nghiêm trọng hơn. Là phải cân thiệp bằng phẫu thuật. Vì thế, bất kỳ dấu hiệu đau hông hoặc đầu gối ở người dùng đều được theo dõi y tế kịp thời.
Lưu ý dừng Corticosteroids ở trẻ con
Dùng đường toàn thân: Tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh.
Điều trị khi có triệu chứng
Cấp tính
- Dị ứng, sốc phản vệ
- Hen phế quản
- Buồn nôn và nôn
Mãn tính
- Viêm khớp thấp
- Lupus ban đỏ
- Bệnh viêm mãn tính: Hen phế quản,..
- Phòng ngừa
- Ghép tạng
Chỉ định khi dùng tại chỗ trong da liễu gồm: Bệnh da như vảy nến, chàm, viêm cơ địa,…
- Dị ứng, sốc phản vệ
- Hen phế quản
- Viêm khớp thấp
- Lupus ban đỏ
- Sản tuyến thương thận bẩm sinh tăng
